De meerjarenbegroting: bestaat die eigenlijk wel?

05-03-2020

Door Rein Bakker

De meerjarenbegroting: bestaat die eigenlijk wel?
Het opstellen van verschillende begrotingen is bij corporaties een jaarlijks terugkerend ritueel. Het jaarplan wordt vertaald naar een begroting met een taakstellend karakter. Hiermee zijn ook de budgetten voor het komende jaar bepaald: wat gaan we doen en wat mag het kosten of opbrengen? De financiële vertaling van de (middellange) termijnplanning is lastiger. Van taakstellende budgetten is doorgaans geen sprake, maar wat is dan de status van de ‘vertaling’, beter bekend als de meerjarenbegroting?

Begroten op verschillende schaalniveaus
Binnen de vastgoedsturing onderscheiden we de schaalniveaus strategisch, tactisch en operationeel. Op dit laatste niveau is het eenduidig, de maatregelen zijn vergaand uitgewerkt en gedetailleerd opgenomen in de jaarbegroting. Op tactisch niveau, daar waar het assetmanagement vooral actief is, wordt het al een stuk lastiger. De focus ligt hier vooral op het voorbereiden van concrete projecten met een tijdshorizon van 5 – 6 jaar. De grote vraag is echter hoe ‘hard’ die projecten zijn. In welke mate kan bepaald worden wat we wanneer gaan uitvoeren? Met andere woorden: hoe gedetailleerd kan en wil je hier werken? De ervaring leert dat naarmate een mogelijk project verder in de tijd ligt, de gewenste mate van detaillering afneemt. Kun je, naarmate de onzekerheid toeneemt, dan nog wel van een begroting spreken? Of is er feitelijk sprake van een raming die, naarmate het project dichter bij de realisatiefase komt, ‘verkleurt’ naar een begroting?

Meerjarenbegroting1

Op strategisch (portefeuille) niveau is de term begroten nog ingewikkelder. Voor de eerste jaren is er hoofdzakelijk sprake van concrete projecten, maar hoe kwantificeer je de opgave die verder in de toekomst ligt? Vaak werkt de corporatie met grove gemiddelden, vertaald naar mogelijke maatregelen die worden ‘uitgestrooid’ over (delen van) de portefeuille. Gelukkig kan software het portefeuillemanagement hierin steeds beter ondersteunen, bijvoorbeeld de module ‘Verkenningen’ in ons Portefeuille- en Assetmanagement Model.

Dé meerjarenbegroting bestaat niet
Toch blijft het de vraag hoe je vervolgens om wil gaan met de financiële vertaling van deze plannen. De financiële functie werkt het liefst zo concreet mogelijk en wil een echte meerjarige ‘begroting’. Maar gelet op de beperkte mate van concreetheid op langere termijn is de term begroting mijns inziens niet op zijn plaats en kan het zelfs tot verwarring leiden. ‘Prognose’ of ‘raming’ dekt de lading beter. Het is daarbij wel zaak om vanuit meerdere disciplines in gesprek te gaan en te bepalen wanneer een plan of project voldoende concreet wordt om te kunnen spreken van een begroting met een zekere mate van taakstelling.